هرمزگان

هرمزگان یکی از استان‌های جنوبی کشور با مساحت 68 هزار کیلومتر مربع در حاشیه‌ی خلیج‌ فارس و دریای عمان و در شمال تنگه هرمز قرار دارد. نام هرمزگان از این تنگه که از حساس ترین گذرگاه های آبی بوده گرفته شده است. هرمزگان از لحاظ جفرافیایی از دو بخش کوهستان و جلگه ایی تشکیل شده و حدود 70%مساحت این استان کوه، دشت و دره در برگرفته است. کوههای این منطقه ادامه رشته کوههای زاگرس بوده و در ادامه این رشته کوهها با کم شدن ارتفاع به تپه های شنی، اهکی و گچی می رسد. از کوههای بلند استان می توان به کوه گنو (2347 متر )، کوه فارغان (3268متر) نام برد. هرمزگان در منطقه‌ی گرم‌ و خشک قرار گرفته و اقلیم آن نیمه‌ بیابانی و بیابانی است. این استان در فصول گرم و سرد سال در میان گردشگران ایرانی و خارجی محبوبیت فراوانی دارد.  
هرمزگان از قدمت چند هزار ساله برخوردار است. بنادر و جزایر این استان در دوره های پیش از اسلام جایگاه خاصی داشته اند. مردم قدیمی هرمزگان، اولین انسان هایی بودند که کشتی رانی را یاد گرفته اند. جزایر این استان صد ها سال توسط ایلامیان حکمرانی شده و راه ارتباطی بازرگانان با هند باختری و دره نیل بوده است. شاه عباس صفوی در سال یک هزار شمسی، با کمک انگلیسی ها و سرداران ایرانی مخصوصا امام قلی خان، پرتغالی ها را شکست دادند و نام خود را بر روی این بندر گذاشت.
این استان به تعدادی شهر و جزیره تقسیم شده است. شهرهای آن بندرعباس، بندر لنگه، میناب، جاسک، بَستَک، حاجی‌آباد، رودان، پارسیان، خَمیر، بَشاگرد و سیریک هستند. قشم، کیش، هرمز، هنگام، ابوموسی، لاوان، هِندورابی، شیتور،‌ لارک، تُنب‌کوچک، تُنب‌ بزرگ، سیری، فارورکوچک و فراور بزرگ جزو جزیره‌های هرمزگان به ‌شمار می‌روند. استان هرمزگان جزو پردرآمدترین استان های کشور می باشد ولی از نظر تقسیم بودجه در رده های پایانی قرار دارد. از فعالیت های مردم این استان می توان به ماهیگیری، کشاورزی، حمل و نقل دریایی، شیلات و ... نام برد. در این استان معادن نفت، گاز، کرومیت و خاک سرخ یافت می شود.
سواحل تماشایی، آثار طبیعی و تاریخی و مراکزخرید پررونق هرمزگان، همواره مورد توجه گردشگران بوده است و ادامه به مرور برخی از نقاط می پردازیم.
جنگل حرا قشم
 درشمال جزیره قشم قرار گرفته و با بالارفتن آب دریا این جنگل به زیر آب می‌رود و همین که آب پایین برود، دشت وسیعی از درختان حرا از دل آب بیرون می‌آید. این جنگل‌ها در آب‌های شور زندگی می‌کنند. ریشه و تنه، آب شور دریا را جذب کرده و آن را تصفیه،  سپس مواد مورد نیاز را جذب کرده و بقیه را دفع می‌کند. این جنگل از عجایب هفت گانه قشم بوده و عمری 30 تا 40 میلیون ساله دارد. این جنگل‌ها از بندر لافت تا روستای سهیلی کشیده شده‌اند. عمق آب منطقه‌ای که جنگل‌های حرا در آن قرار دارد بیشتر  از یک تا یک و نیم متر نیست.

تنگه چاهکوه قشم
 در بخش غربی ساحل شمالی جزیره و ۷۰ کیلومتر مانده به شهر قشم و در کنار روستای چاهوی شرقی دره ای بنام تنگه چاهکوه قرار گرفته است. به هنگام ورود به این تنگه با فضایی عریض و دیواره‌هایی بلند مواجه می‌شوید. اما این وضعیت دوامی نداشته و اگر به سمت جنوب دره بروید از عرض راه کم می‌شود و آنقدر راه باریک می‌شود که دیگر به زحمت می‌توان آسمان را دید. ولی در ادامه دالان‌هایی وجود دارد که میتوان نشست و خستگی تن را به درکرد. چاهکو، چا‌ه‌های زیاد اما کم عمقی دارد، چاه‌هایی که اهالی روستای چاهو آن را برای ذخیره و هدایت آب باران حفر کرده‌اند و هرکدام از آنها قدمتی باستانی دارند.

قلعه پرتغالی های قشم
 این قلعه در ضلع شمالی جزیره قرار دارد. از زیباترین مناطق توریستی شهرستان قشم می باشد. این قلعه تاریخی به دستور دریانورد پرتغالی ساخته شده و نظامیان از قلعه به عنوان انبار اسلحه و مهمات استفاده می‌کردند. بعد از یک قرن اشغال مناطق جنوبی توسط پرتغالی ها، در دوران صفویه و به رهبری امام قلی خان و با حمایت انگلیسی ها آن ها را از خاک ایران برای همیشه بیرون کردند. مساحت این قلعه 2000 متر و به شکل چهارضلعی نامنظم به سبک بناهای دوران ساسانی ساخته شده است. دیوارهای قلعه 3/5 متر و از جنس گچ، ملات، ساروج محلی وچهار سنگ های مرجانی است. چهار طرف قلعه، چهار برج بزرگ 12متری بوده و روی آن ابزار جنگی قرار می دادند. تونل هایی در زیر قلعه برای راه فرار فرماندهان و نیروهای نظامی ساخته و استفاده می شده است.  با وجود گذشت زمان و خرابی های موجود، دیدن این مکان تاریخی که نشان دهنده گذشته ایران است، خالی از لطف نیست.

 
جزیره ناز قشم
 این جزیره در فاصله ۲۲ کیلومتری از شهر قشم قرار دارد. منطقه ایی دیدنی که ساحل صخره ایی از عجایب آن است. در زمان جزر، جزایر ناز به خشکی وصل شده و در زمان مد، جزایر ناز از ساحل جدا می‌شود. با در نظر گرفتن جزر و مد دریا حدود ۴ ساعت زمان برای استفاده از این پدیده طبیعی وجود دارد. در این بازه زمانی خرچنگ‌ها، جلبکها، ماهیان و انواع موجودات آبزی دیده می‌شود. این جزیره تا حدود ۵۰ سال قبل مسکونی بوده است. اما امروزه در حد چند سایبان در آن جزیره دیده می شود.

جزیره هرمز
 هرمز در شرق جزیره قشم و در جنوب بندرعباس قرار دارد. این جزیره همانند طلای ارزشمند با عمر حدودی 60 میلیون ساله در سواحل خلیج فارس است. جزیره ایی که در آن به علت آبی دریا و سرخی خاک به بهشت زمین شناسان معروف شده است. جزیره هرمز به دلیل طبقات نمکی " نمک کریستال " که قسمت زیادی از جزیره را پوشانده است به گنبد نمکی خلیج فارس می شناسند. خاک جزیره خوراکی بوده و اهالی محلی از آن نوعی سس " سوراغ " تهیه و در طبخ غذاهای محلی از آن استفاده می کنند. معدن خاک سرخ جزیره هرمز بعد از اسپانیا بیشترین خلوص این کانی را در جهان دارد. جزیره هرمز به دلیل موقعیت استثنائی از نظر بازرگانی و راهبردی اهمیت ویژه ایی در خلیج فارس دارد.

مسجد جامع دلگشا بندر عباس
این مسجد که به مسجد جامع اهل سنت معروف بوده توسط زین العابدین ابوالقاسم اوزی در قرن دوازده و سیزده هجری ساخته شده است. این مسجد به دلیل معماری زیبا و قدیمی خود شناخته می شود. تنها شبستان این مسجد، دستخوش تغییر نشده است. این مسجد شامل 12 ستون در وسط و ایوان های ستون دار می باشد. بخش قدیمی مسجد دارای ستون های متعدد با سر ستون های گچ بری شده شبیه مسجد دژگان است.

معبد هندوهای بندرعباس
 این معبد به نام پرستشگاه بت گوران در دوره ناصرالدین شاه ساخته شده است. این معبد توسط یکی از تجار هندی ساخته و از نقاط مهم ارتباطی فرهنگی و هنری میان ایران و هند بوده است. در ساخت این معبد از عناصر معماری بودایی و اسلامی استفاده شده است. گچ کاری و معماری آن شبیه فضای داخلی معبد های هندوستان است .

 
آبگرم گنو بندرعباس
چشمه آبگرم در فاصله ۳۴ کیلومتری از شهر، در دل کوههای بندرعباس واقع شده است. آب این چشمه از آب‌های گوگردی خیلی گرم  و شامل ترکیباتی نظیر هیدروژن سلفوره و کلراست.  در آب های این چشمه ماهی آوینیوس، گینویس که درهیچ کجای جهان یافت نمی شود زندگی می کند. از این آب گرم برای استحمام و آبیاری استفاده می‌شود. این آب گرم برای زندگی بسیاری از جانوران وگیاهان مناسب نیست. نخلستان های اطراف آب گرم باعث شده این چشمه از مناطق دیدنی شهر محسوب شود.

موزه آب بندر عباس
 از موزه های تاریخی بندر عباس بوده و قدمت بنای آن به دوران صفویه بر می گردد. بازدیدکنندگان در این موزه اطلاعات خوبی از آثار و بناهای تاریخی در زمینه مربوط به آب دست می آورند. در این موزه کوزه، خمره، پایه مشک، خمره های سنگی وجود دارد.

آبشار تزرج حاجی آباد
این آبشار در فاصله 175 کیلومتری شمال بندر عباس و در جاده منتهی به روستای برآفتاب قرار دارد. این آبشار از مناطق کوهستانی و ییلاقی شهرستان و دارای رودخانه و آبشارهای فصلی می باشد. این شهرستان به دلیل داشتن نخلستان های زیاد و سرسبز مشهور بوده و جذابیت خاصی به این روستا می دهد.

گنبد سرخ میناب
 این گنبد در 60 کیلومتری شمال غرب بند بستان و در دهستان شمیل و گنبد سرخ ، در میان قبرستانی قدیمی و در کنار یک نخلستان قرار گرفته است. نمای این گنبد صد درصد آجری و معماری این گنبد چهار طاقی و مربوط به دوران پیش از اسلام است. این بنا امروز فاقد سقف است.

رود میناب
 این  رود که از کوه های کهنوج سرچشمه می گیرد از پر آب ترین رود های ایران و دارای آب شیرین بوده و در نهایت به شمال تنگه هرمز می ریزد. این رودخانه شامل دو شاخه ( شاخه اول رودان و شاخه دوم جغین ) بوده و بر روی آن سد استقلال ایجاد شده که تامین کننده آب آشامیدنی بندرعباس است. در اطراف رود میناب نخلستان های سرسبزی قرار دارد که به زیبایی آن می افزاید. نام گذاری شهر میناب به دلیل آنکه نزدیک دریا و وجود رودهایی در پیرامون آن است، ابتدا به میان آب و سپس میناب خوانده شد.

خانه بومیان کیش
این خانه با قدمت 200 ساله متعلق به حاج عبدالله بن شاهین از تجار بزرگ در زمینه  تجارت مروارید کیش بوده است. این خانه دارای اتاق ها و حیاط بزرگ می باشد. این خانه امروزه از جاذبه های گردشگری کیش محسوب می شود. با گشت و گذار در این خانه با زندگی پیشینیان و مهمان نوازی مردم کیش آشنا می شوید.

کشتی یونانی کیش
بومیان کیش، کشتی بزرگی را در حوالی روستای باغو را که غرق شده بود  یافتند. نام اولیه این کشتی شاخ امپراطور و بعد ها ناتورالیست  بود. این کشتی توسط شرکت همیلتون ساخته شده و هنگام بازگشت به یونان از ایران غرق شد. برای بیرون کشیدن کشتی از دریا 80 روز تلاش کرده و در نهایت مسافران مجبور به رها کردن کشتی شدند. تماشای غروب خورشید در پشت کشتی بسیار زیبا و خاطره ایی فراموش نشدنی و ماندگار است.

ساحل مرجانی کیش
 این ساحل در شرق جزیره کیش و جزو زیباترین مکان های دیدنی جزیره است.  آلاچیق‌ها و محوطه‌سازی زیبای این پارک ساحلی سبب شده گردشگران زمان زیادی را در کنار این ساحل زیبا و زلال بگذرانند. امکانات زیادی در سواحل مرجان در اختیار گردشگران از جمله، غواصی در ساحل، جت اسکی، بانانا، شاتل و پاراسل قرار می دهند. منظره غروب آفتاب این ساحل می‌تواند یکی از خاطرات زیبا درسفربه این جزیره باشد.

شهر زیرزمینی کاریز کیش
 این مجموعه زیرزمینی از جاذبه های تاریخی وقدیمی جزیره کیش با قدمت 2500 ساله است. تقریبا در دوره هخامنشیان و مادها مردم این سرزمین راه حلی برای رهایی از گرمای هوا پیدا کردند و آن ایجاد یک منطقه زیرزمینی بود. کاریز یا همان  قنات مجموعه ای از چاه های عمودی است که در امتداد شیب ملایم ساخته شده تا آب را به سمت مناطق خشک هدایت کند. آبی که در این کاریز جریان دارد ناشی از بارندگی‌های فصلی بوده که در جزیره اتفاق می‌افتد. آب جاری در این کاریز توسط مرجان‌ها تصفیه شده و تبدیل به آبی خنک و سالم می‌شود. این آب در گذشته ارزش فراوانی داشته است. این شهر زیرزمینی در عمق ۱۶ متری سطح زمین قرارگرفته و سقفی ۸ متر پوشیده از صدف، سنگواره و مرجان‌های دریایی دارد. مجموعه فعلی دارای بخش‌های مختلفی ازجمله غرفه‌های صنایع‌دستی ایران، رستوران، موزه، سالن آمفی‌تئاتر، سالن کنفرانس و گا لری های هنری است.

پارک دلفین کیش
 این پارک به دلفیناریوم معروف است. جذابیت اصلی این پارک به دلفین ها و اجراهای زیبای مربیان با دلفین ها است. به غیر از دفین ها در این پارک ، گونه های مختلف جانوری (گراز، شیردریایی، پنگوئن و .. ) و گیاهی(نخل، اکالیپتوس)یافت می شود.

جزیره هندورابی کیش
این جزیره در میان جزایر کیش و لاوان قرار داشته و هنوز شامل تغییرات زیادی نشده و بافت سنتی و طبیعی خود را حفظ کرده است. در سواحل شمالی جزیره به دلیل عمق کم، مکان مناسبی برای شنا کردن و در سواحل شرقی مشاهده ستاره ماهی امکان پذیر است. این جزیره ساکنین کمی دارد ولی مکان مناسبی برای فعالیت های تفریحی مانند جت اسکی و غواصی می باشد.

شهر حریره کیش
 این شهر تنها شهر مرجانی دنیا و با قدمت 800 ساله از توابع شهرستان بندرلنگه در قسمت شمالی جزیره قرار دارد. این شهر قبلا منطقه ایی پر رونق، سرسبز بوده و حتی در گلستان سعدی نیز به این مکان اشاره شده است. قدمت این شهر به قرن هشتم و متعلق به دوره ساسانیان و اوایل دوران اسلامی می باشد. یکی از بناهای باستانی مهم شهر حریره،  مسجدی که متعلق به دوران سلجوقیان بوده است. حمام شهر حریره که جزو قدیمی ترین حمام های ایرانی و این حمام وسیع دو خزینه، سربینه، اتاق دلاک ها و خدمه و یک انبار دارد. یکی از دلایل رونق شهر و بندر حریره همین آب شیرین جزیره است. بازار تولید شیشه در شهر حریره بسیار عالی و کارگاه تولید شیشه یکی از جذاب ترین کارگاههای شهر حریره بوده است. تجارت، کشت خرما، صید مروارید و تولید شیشه و مصنوعات شیشه ای بخشی از اقتصاد پویای آن روزهای حریره بوده است.

پارک ساحلی میرمهنا کیش
 این پارک ساحلی در شمال و شمال غربی جزیره کیش قرار گرفته و از ساحل های دیدنی و زیبای جزیره کیش می‌باشد. این پارک دارای اسکله تفریحی با نام میرمهنا و طول این اسکله ۱۳۰متر است. این پارک بهترین موقعیت برای پیاده روی و دوچرخه سواری محسوب می‌شود.

کشتی های تفریحی کیش
از بهترین تفریحات گشت و گذار با کشتی های تفریحی است. در کنار کشتی های تفریحی که با برنامه های طنز همراه هستند. کشتی‌های آکواریومی ( کف شیشه ای ) هم مسافران را به جاهایی می‌برند که محل زندگی آبزیان است و گردشگران میتوانند با استفاده از آن زیبایی دنیای زیر آب را به چشم ببینند. برترین کشتی های کیش عبارتند از: کشتی اوستا کیش، کشتی آرتمیس کیش، کشتی نوید دریا، قایق تفریحی گوهر کیش، کشتی تفریحی خصوصی کیش.

سفر و گردش بدون تجربه خوردن غذاهای محلی آن منطقه تمام شده نیست. در لیست زیر به غذاهای محلی استان هرمزگان اشاره می شود:
گبولی گوشت، کلمبا، زیبون، هواری، سوراغ، مهیاوه، برنج دیشو، کوفته مومغ، عنکاس، ماهی برشته، پلشک صدف حلزونی، خوراک سینگو، کوسه کبابی

صنایع دستی هرمزگان
 سوغات و صنایع دستی بندرعباس تنوع بسیاری دارد که میتوان ازآنها به گلابتون دوزی، حصیربافی، خوس دوزی، بادله دوزی، سوزن دوزی، قالی بافی، شیرینی پیچ، خرسک بافی، چادرشب بافی، چنته بافی اشاره کرد.